Positieve organisatiecultuur: wat wel en niet?
Laten we verder kijken naar positieve organisatiecultuur: wat houdt dat in, en wat is het juist niet? Het is niet nep-vrolijk, je werkt keihard en verlegt je grenzen om inspirerende doelen te bereiken. Je benut al het potentieel en dat is nog leuk ook.
Positive Organizational Scholarship (POS) is het onderzoeksveld, gebaseerd op de positieve psychologie. Martin Seligman is een van de grondleggers, sinds hij ging onderzoeken wat gezondheid en een gelukkig leven betekenen - in plaats van te kijken naar problemen en ziekte. Het eerdere psychologie onderzoek ging van problemen terug naar “normaal”. Seligman's positieve benadering star bij normaal en probeert verder te komen: naar het positieve, “buitengewone” gebied.
Kim Cameron verzamelde het onderzoek over Positive Organizational Scholarship (POS) en startte samen met collega’s als Robert Quinn en Jane Dutton het Center for Positive Organizations. Wat is kenmerkend voor positief leidinggeven en een positieve cultuur?
Positieve Deviantie
Een belangrijk kenmerk van een positieve cultuur is niet soft, maar meetbaar: dat is "Positieve Deviantie" ook wel High performance genoemd. Dat ontstaat door de bijzondere mindset in een positieve cultuur.
Stel je voor: de gebruikelijke reactie op een probleem is dit oplossen en weer overgaan tot de orde van de dag. Maar in een positieve cultuur kijken mensen bewust naar wat er al goed werkt, en hoe ze dat verder kunnen verspreiden en verbeteren. Daarmee ontstaat een “spiraal naar boven” waardoor mensen steeds meer opties zien om betere resultaten te bereiken en elkaar inspireren. Zo krijg je "Positieve Deviantie”. Na een probleem ga je niet terug naar normaal. Je streeft ernaar ver boven normaal uit te komen en te blijven, maar zonder roofbouw te plegen. Door inzet van het hele team, ontwikkel je een manier om die topprestaties duurzaam te bereiken.
Wat betekent positief?
Positief betekent je aandacht richten op:
- wat mensen en organisaties inspireert (naast dat wat hen irriteert en moeilijk is)
- wat er goed gaat (naast wat fout gaat of wat niet goed genoeg is)
- wat je levenslust doet toenemen (naast datgene wat je uitput)
- wat het goede is om te doen (naast datgene wat moreel bezwaarlijk is)
- wat buitengewoon is (naast datgene wat alleen effectief is)
Positieve leiders en culturen werken bewust aan het positieve. Maar ze onderkennen ook het gewone en het negatieve (dat hierboven tussen haakjes staat).
Wat betekent positief niet?
Positief klinkt voor sommigen een beetje nep: als een stewardess die altijd glimlacht maar het niet meent. Of het klinkt soft: alsof collega’s elkaar pamperen.
Nep-vrolijkheid hoort er niet bij. Je mag jezelf zijn, ook als je chagrijnig bent. Authenticiteit en vertrouwen zijn belangrijk voor het opbouwen van goede relaties. Wel word je uitgenodigd om de positieve mindset te gebruiken; probeer dat halfvolle glas te zien, denk in oplossingen en mogelijkheden!
Positief betekent niet dat je kritiek uit te weg gaat of negatieve dingen ontkent, verbergt of onderdrukt. Negatieve feedback hoort er ook bij, zodat je beter kunt worden.
Positieve culturen stellen juist uitdagingen en grenzen om die High Performance te bereiken. Je komt niet weg met achterover leunen; je collega's en leidinggevende spreken je daarop aan.
In een positieve cultuur zoeken mensen consistent naar wat er nog meer beter kan, en dat wordt leuk! De positieve mindset gelooft dat er verborgen potentieel is dat je kunt benutten. Bedrijven zoals Wells Fargo, Ford, Kelly Services, Burt’s Bees, Griffin Hospital, en Zingerman’s doen dat al jaren, zoals Cameron laat zien.
Je kunt positieve deviantie bereiken door andere vragen te stellen (die doorvragen op potentieel en mogelijkheden), door elkaar aan te moedigen en te helpen - waarmee je relaties verbetert en meer resultaten boekt.
Het goede nieuws is dat iedereen reageert op een positieve benadering, zelfs als ze eerst wat achterdochtig of ongemakkelijk reageren als je een compliment geeft (bijvoorbeeld).
Casus: Rocky Flats
Een indrukwekkend geval van positieve deviantie, onderzocht door Kim Cameron en Marc Lavine, is het sluiten en opruimen van de nucleaire fabriek Rocky Flats. Het U.S. Department of Energy schatte dat daar zeventig jaar en 36 miljard dollar voor nodig zou zijn. Maar het lukte de aannemer, Kaiser Hill, om de klus voor 6 miljard dollar in tien jaar te klaren. De grond was daarna dertien keer schoner dan de overheidseisen. Achthonderd gebouwen waren afgebroken en het gebied werd omgetoverd in een natuurreservaat.
Het geheim was de positieve mindset van Kaiser Hill - in plaats van het probleemdenken. Ze zetten vijftig buitengewone leiders op het project die samenwerkten als een team, in plaats van als vijftig baasjes. De een-sterk-leider-als-held werkte hier dus niet: het was een positief team dat het onmogelijke mogelijk maakte. Een groep formele en informele leiders droegen dezelfde boodschap uit in acties en interacties, ieder op zijn of haar authentieke manier. Effectief leiderschap kwam van dit sterke collectief met gedeelde waarden en inspirerende doelen: om de natuur te herstellen en de gemeenschap van nabijgelegen steden te dienen.
In 1995 werkten nog 7000 mensen op Rocky Flats, en er waren er nog een paar over in 2005. Iedereen werkte enthousiast aan het zichzelf overbodig maken en verliet de plek trots op weg naar een nieuwe baan. Door de mindset van positief denken, werd de uitdaging leuk en te doen. Daarnaast was er goede samenwerking, voldoende te leren en uitdaging en een gedeelde, inspirerende missie. Dat zijn ingrediënten van een positieve cultuur - waarover meer in de volgende blog.
> Dinsdag 15 juni: online Workshop #Organisatiecultuur, gebaseerd op mijn boek Cultuur Doe Je Zelf! Doe je mee? Wees snel want er zijn beperkte plaatsen zodat er tijd is voor ieders vragen en cases. Info en inschrijven doe je hier.
Meer weten en zelf je organisatiecultuur verbeteren? Benut de OCAI cultuurmeting en bestel het boek “Cultuur doe je zelf - Concreet aan de slag met organisatiecultuur” van Marcella Bremer bij:
Het Engelstalige boek "Developing a Positive Culture" is te koop als Kindle bij Amazon en als paperback bij
© Marcella Bremer, 2021. Alle rechten voorbehouden.
Schrijf je in op de nieuwsbrief én download de paper over Positieve Cultuur: wat zijn de vier elementen van een positieve, productieve organisatiecultuur? Werk kan echt beter en leuker!
We voldoen aan de AVG. Je gegevens zijn veilig.