Werk aan een geweldloze cultuur met compassie

Wat als je organisatiecultuur geweldloos en compassievol zou zijn? Je zou je werk leuk vinden, ideeën delen met collega's en waarschijnlijk je best doen. Je zou gedijen, net zoals je organisatie, de resultaten en jullie bijdrage aan de wereld. Laten we eens kijken naar onderzoek naar geweldloosheid en compassie. Hoe kun je jouw organisatie meer compassievol maken? Een geweldloze cultuur helpt om een betere wereld op te bouwen.

In deze serie onderzoek ik organisatiecultuur en wat er nodig is om de ecologische, sociale en bestuurlijke uitdagingen het hoofd te bieden en toekomstbestendig te worden. Mijn belangrijkste focus is organisatiecultuur, maar ook de mondiale en maatschappelijke cultuur. Organisaties kunnen een cruciale rol spelen als ze hun producten, diensten en activiteiten duurzaam en rechtvaardig maken. Maar hun cultuur heeft een nog dieper effect. Op het werk kunnen mensen nieuwe manieren van denken en doen leren, en steun en betekenis vinden. Je neemt je werkcultuur mee naar huis en die verspreidt je. Organisaties kunnen mensen helpen om zich aan te passen nu de wereld voor grote transities staat.

Een toekomstgerichte cultuur zorgt voor vertrouwen, gedeelde identiteit, een gezamenlijk verhaal, een positief doel, kernwaarden en prioriteiten, effectief gedrag en het blijven leren van vaardigheden die nodig zijn in de VOCA-wereld - die vluchtig, onzeker, complex en ambigu is.
Het woord cultuur is van toepassing op elke groepscultuur - van organisatie, team, gemeenschap, kerk, sportclub, koor, enz.

Geweldloosheid is zorgzaamheid

Geweldloosheid klinkt misschien passief of soft, maar het heeft een grote kracht. De bron ervan is liefde en het is een onderschatte maar transformerende kracht. Als je tijd hebt, bekijk dan de Engelstalige film The Third Harmony over geweldloosheid.

Waarom onderschatten we geweldloosheid? Omdat het niet past in het verhaal van onze cultuur. Het dominante verhaal benadrukt egoïsme en competitie. Het is het "verhaal van scheiding" waarin de mens zichzelf ziet als afgescheiden van de ecosystemen. Wij zijn bedoeld om de wereld, andere soorten en ecosystemen te overheersen. Mensen kunnen nemen wat ze maar willen, want wij zijn de meesters!

Dit verhaal maakt deel uit van onze cultuur, ook van onze organisatieculturen. Zoals Jane Dutton en Monica Worline schrijven in hun boek Awakening Compassion at Work: de overgrote meerderheid van bedrijven wordt nog steeds geleid door mannen, op basis van een zeer beperkte reeks mannelijke waarden, zoals dominantie, agressie, ambitie, competitie, winnen ten koste van alles, kortetermijndenken. 

Heb je te maken met harde deadlines, concurrentiedruk, ongevoelig management, meedogenloze planningen en eisen? Dan is de organisatie bezig met het dominante verhaal van macht, dominantie en het verleggen van grenzen. Op een bepaalde manier bevat ons dominante verhaal geweld. Het gaat niet vanzelf, je moet er hard voor werken en het forceren.

Kazu Haga, oprichter van de East Point Peace Academy, zegt: Geweld is traumatisch, zoals onderzoek aantoont. Aan de andere kant heeft nog nooit iemand een trauma opgelopen door liefde of mededogen. Daarom is geweld niet wat mensen nodig hebben. We hebben gemeenschap en liefde nodig. Geweldloosheid is een goed begin.

De meeste mensen deugen

Primatoloog Frans de Waal wijst erop: mensen zijn ook compassievol, ze voelen empathie en ze willen samenwerken. Rutger Bregman beargumenteert dit ook in zijn boek De meesten mensen deugen. 

Evolutiebioloog Elisabet Sahtouris bevestigt dat mensen willen samenwerken en helpen, vooral na rampen. We zijn gemaakt om te geven. We geven om de wereld, andere soorten en ecosystemen. "Ons mandaat is om naar vrede te gaan. We maken deze planeet kapot. Als we vreedzamer kunnen zijn, kunnen we het misschien oplossen," zegt ze.

Het egoïstische, afgescheiden individu is dus niet de hele waarheid. Er schuilt ook een mededogend, verbonden, samenwerkend groepslid in ons allemaal. We willen bij een groep horen, we hebben steun nodig. Dankzij onze spiegelneuronen kunnen we bijvoorbeeld voelen wat anderen voelen en elkaar helpen.

Geweldloosheid heeft twee aspecten, volgens Sarah Thompson, een voormalig leidinggevende van christelijke vredesteams:
1. Ik werk niet mee aan (jouw) onrechtvaardigheid
2. Maar ik sta open voor jou als mens

Vanuit dit geweldloze perspectief cancel je mensen niet als je het niet mee met hen eens bent. Je probeert hun standpunt te zien, met respect. Geweldloosheid is een geweldige basis voor dialoog.

Vredesactivist Michael Nagler legt uit dat respect en een weigering om te gehoorzamen een andere mentale toestand is dan agressie. "Als je je agressie onderdrukt en respect activeert, roep je geweldloosheid op bij de ander. Want de agressor heeft ook spiegelneuronen. Ondertussen weiger je wel om te gehoorzamen aan iets onrechtvaardigs. Geweldloosheid werkt de-escalerend."

Compassie verheft mensen en prestaties

Dutton en Worline stellen dat compassie geworteld is in een fundamentele menselijke drijfveer: de behoefte om te zorgen. Mensen hebben ten minste drie primaire drijfveren: eigenbelang, de behoefte om te zorgen en de behoefte om een betekenisvol leven te leiden.
Hun onderzoek toont aan dat compassie op het werk zorgt voor loyaliteit en teamwork. Vanwege de rol die compassie speelt bij het verbeteren van collectieve capaciteiten zoals innovatie, servicekwaliteit, samenwerking en aanpassingsvermogen, is compassie belangrijk voor het concurrentievoordeel van bedrijven. Compassie draagt bij tot de financiële veerkracht, winstgevendheid en klantenbinding van een organisatie na een inkrimping. Compassievolle business units vertonen betere financiële prestaties en een hogere retentie van werknemers en klanten.

Compassie is dus een cruciale dimensie van excellente organisaties die het beste willen halen uit hun mensen. Dus, hoe kun je compassie op het werk mogelijk maken? Dutton en Worline delen veel kleine maar impactvolle dingen die je kunt doen en die bijdragen aan het creëren van een positieve cultuur. Lees hun boek om te zien wat jij kunt toepassen. Een tip: luister echt en erken de emotie van de ander. Ook al voel en zie jij het anders, je kunt de boodschap geven: ik hoor je, ik begrijp dat dat zo voelt/is voor jou. Dat is de eerste stap van compassie.

Hoe activeer je geweldloosheid en compassie?

Geweldloosheid en compassie activeren is makkelijker gezegd dan gedaan. Vooral als je boos, bang, gestrest en overweldigd bent. Het vergt persoonlijke ontwikkeling om met je boosheid en angst om te gaan, zodat je geweldloos en open naar anderen kunt zijn. Wat helpt is mediteren of in de natuur zijn.

Vredesactivist Michael Nagler adviseert om te beginnen met drie aannames wanneer je een tegenstander of agressor aanspreekt:

1. Mensen hebben een kern van vriendelijkheid en zorgzaamheid
2. We zijn onderling verbonden
3. We kunnen oplossingen vinden die voor beiden werken

Elisabet Sahtouris denkt dat we allemaal kunnen werken aan vrede en geweldloosheid. Haar advies is om:

• gewelddadige berichten in de media te vermijden 
• geweldloosheid te leren
• een spirituele praktijk te beoefenen (mediteren)
• gezonde relaties met anderen te ontwikkelen
• uit te zoeken wat je kunt doen voor de wereld

Geweldloosheid sluit aan bij de vier elementen van een positieve organisatiecultuur, vooral omdat het helpt vertrouwen en samenwerking op te bouwen (het tweede element). Maar het helpt ook bij de andere drie elementen: positief denken, een gezamenlijke positief doel, en leren & autonomie.
Een geweldloze houding en dito communicatievaardigheden maken dialoog mogelijk. Dialoog maakt begrijpen, verbinden, brainstormen en leren mogelijk. Dat helpt ons oplossingen te vinden voor de huidige wereld met alle crises.

Wil je je vaardigheden verbeteren? Bekijk de online cursus geweldloze communicatie (Engelstalig)

Waarom geweldloosheid?

Geweldloosheid is effectief omdat het openheid, sociale veiligheid en dialoog mogelijk maakt. Bovendien hoef je niet zoveel te herstellen na geweldloze acties en interacties. Niemand raakt gekwetst, er zijn misschien alleen verontschuldigingen nodig.

Dutton en Worline laten veel onderzoek zien in hun boek Compassion at work. Erica Chenoweth doet dat ook in haar boek Civil Resistance: Geweldloze benaderingen zijn twee keer zo effectief als gewelddadige acties als mensen iets willen veranderen. Bovendien is het een mythe dat geweldloosheid meer tijd kost. Het is vaak sneller om tot oplossingen te komen. Betrek dus vriend en vijand bij het vinden van oplossingen, betrek medewerkers erbij, wees compassievol naar elkaar toe.

In een geweldloze, compassievolle (dus positieve) cultuur word je niet aangevallen, buitengesloten of vernederd. Amy Edmondson's boek The Fearless Organization onderbouwt de business case voor het ontwikkelen van sociale veiligheid.

Edmondson zegt: Groei in de industriële revolutie werd gedreven door standaardisatie, maar vandaag de dag zijn ideeën en vindingrijkheid belangrijker. Mensen moeten hun hersens inzetten en samenwerken om problemen op te lossen en werk te doen dat voortdurend verandert. We besteden 50% meer tijd aan samenwerking dan twintig jaar geleden - dus we moeten ons uitspreken op het werk, we moeten een respectvolle, geweldloze, dialoog voeren. Anders kunnen we niet leren en samenwerken.

Dat is cruciaal in het huidige tijdperk met alle ecologische, sociale en bestuurlijke crises. We hebben geweldloosheid meer dan ooit nodig.
Laten we slim zijn. Laten we luisteren en leren. Laten we ons geweldloos opstellen - met liefde en respect

© Marcella Bremer, 2023. Alle rechten voorbehouden.

Bestel het boek "Positieve Cultuur Doe Je Samen" nu bij Managementboek, Bol, Bruna, Libris of Amazon.

Abonneer je op de updates van deze blog. Download daarna direct de paper over Positieve Cultuur. Werk kan echt beter en leuker!