Blijf leren en actie ondernemen

We hebben innovatieve, daadkrachtige, positieve, lerende organisaties nodig - nu meer dan ooit. Positieve organisatiecultuur helpt om je werk beter, leuker, sneller te maken, maar draagt ook bij aan betere oplossingen voor de wereld. Bovendien kun je 20-40% meer productiviteit en resultaten bereiken. Daarover gaat mijn boek ‘Positieve cultuur doe je samen’ .

De basis is een positieve cultuur met vier elementen: Positief Denken en Deviatie, Gezamenlijk positief Doel, Verbinding en Samenwerken, Leren en Autonomie. In deze blog post kijken we naar leren en autonomie.

Wil je eerst meer weten over positieve cultuur, lees dan het overzichtsartikel hier

Wil je meer leren? Kijk dan hier het gratis webinar Positieve Cultuur terug!

Positieve culturen hebben een sterke cocreatie houding. Iedere persoon draagt bij aan het geheel en is individueel medeverantwoordelijk. We creëren onze prestaties en cultuur gezamenlijk. We kijken naar wat binnen onze controle valt, naar wat we wél kunnen doen, ondanks eventuele beperkingen. Daardoor ontstaat energie, openheid voor mensen en ideeën, goede relaties met veel vertrouwen, participatie en steun. We leren, verbeteren en bereiken positieve deviatie. Mensen nemen eigenaarschap.

Leren

Leren is belangrijker dan ooit in ons dynamische digitale tijdperk dat VOCA is: Volatiel, Onzeker, Complex, Ambigu. De ontwikkelingen zijn snel en onverwacht, juist omdat alles wereldwijd verbonden is door technologie. Niet alleen de VOCA-wereld, maar ook menselijke systemen zoals organisaties zijn complex en gedragen zich vaak niet lineair. Je hebt real-time informatie nodig en de collectieve intelligentie om te begrijpen wat al die informatie betekent. Er is niet één correct antwoord. Door experimenteren moeten we uitvinden welke optie op dit moment het beste werkt.

Het industriële tijdperk ligt achter ons en de mechanistische controle-mindset schiet te kort. Die mindset richt zich op exploiteren: zo efficiënt en effectief mogelijk werken om rendement en productie te maximaliseren. Daarmee verdient de organisatie op dit moment geld.

Om in de toekomst geld te blijven verdienen, moet je exploreren. Leren dus, om nieuwe mogelijkheden te ontdekken en vaardigheden te ontwikkelen. Daardoor blijf je toekomstbestendig. De tegenstelling exploiteren-exploreren voelt vaak lastig.

Autonomie

Autonomie is nodig om snel te beslissen en reageren. Er is vaak geen tijd om een vraagstuk in de hiërarchie naar boven te krijgen en de beslissing af te wachten. Hoogopgeleide professionals smeden het ijzer als het heet is, ter plekke, geleid door het gezamenlijke positieve doel en de cultuur. Een positieve cultuur dient zo ‘agility’ en afstemming: we weten wat belangrijk is (waarden en prioriteiten), wie we zijn als organisatie en waarom (identiteit en missie) en hoe we het hier meestal doen. Van daaruit kun je direct handelen en achteraf evalueren om ervan te leren. Het is al doende leren in het hier-en-nu. Exploreren wordt steeds meer deel van exploiteren; ‘gewoon’ je werk doen lijkt steeds onvoorspelbaarder. Flexibiliteit, creativiteit en veerkracht zijn nodig.

Net als bij een zwerm spreeuwen werkt cultuur via de kleine signalen van de zeven ‘vogels’ om je heen. De zwerm spreeuwen reageert als één groter organisme op een aanval van een havik. Bij mensen komen die signalen uit de onderlinge interacties en van verder uit de organisatie, markt, maatschappij en wereld. Iedere vogel leert en past autonoom de richting, snelheid en hoogte aan, in het hier-en-nu: dus zo snel als nodig. Een positieve cultuur levert wendbaarheid - mits je je steeds aanpast, leert en handelt voor de gehele zwerm.

Hoe stimuleer je zo’n cultuur waarin mensen leren en autonomie ervaren? In mijn boek ‘Positieve cultuur doe je samen’ vind je individuele reflectie, oefeningen om met collega’s te doen en dingen die je als leidinggevende en organisatie kunt doen aan leren en autonomie.

Leer je nog nieuwe dingen?

Mensen die floreren hebben een gevoel van leren en vitaliteit, zoals Gretchen Spreitzer en Christine Porath onderzochten. Flow, volgens Mihaly Csikszentmihalyi, is de toestand waarin je wordt uitgedaagd en leert. Maar hoewel je moeite moet doen, gaat de uitdaging je competenties niet te boven. Flow en floreren zijn heerlijk. Maar je moet er dus wat voor doen: blijven leren!

Als professional is het misschien lang geleden dat je ergens de junior was, die iets voor het eerst deed. Toch is het goed om die ervaring te herhalen. Je traint je openheid en leervaardigheden, maar ook je nederigheid. Het helpt om je ego in toom te houden. Iets echt nieuws leren haalt je uit je comfort zone. Mogelijk kun je daardoor makkelijker empathie opbrengen voor anderen die nog niet op jouw niveau zijn.

Ik vind het zelf ongemakkelijk en fascinerend om iets totaal nieuws te leren. Mijn innerlijke criticus springt op mijn nek. Soms schaam ik me omdat ik mezelf langzaam of niet goed genoeg vind. Ik ervaar weer wat complimenten en feedback met me doen en hoe ik mezelf vergelijk met anderen.

Iets nieuws leren is een aanrader: stuur jezelf naar tangoles, leer een instrument, nieuwe taal of ga boulderen (ongezekerd klimmen tot vier meter hoogte met een kussen eronder). In de klimhal vond ik een positieve cultuur en blijf ik leren en mezelf en de zwaartekracht overwinnen. Lang verhaal kort: wanneer heb je voor het laatst iets nieuws geleerd en wat ga je de komende tijd voor het eerst doen?

Loslaten voor meer autonomie

Loslaten voelt vaak eng: het lijkt op controleverlies en misschien is je team er niet aan toe - denk je. Maar iedere interactie beïnvloedt de anderen om je heen. Je draagt bij aan de interactiepatronen en teamcultuur door hoe je leidinggeeft. Vind je je team te passief, kijk dan naar wat je zelf doet. Misschien ben je net te snel en voorzie je kansen of problemen voordat je team dat doet. Als dat vaker gebeurt, gaan ze erop rekenen dat jij op tijd waarschuwt als er ontwikkelingen zijn. Hetzelfde geldt voor micro-managen: als je alle details checkt, is het makkelijker voor anderen om minder nauwkeurig te werken - het wordt toch nog nagekeken.

Wil je dus meer autonomie van mensen, laat dan meer los: “Houd je mond en ga je op je handen zitten”. Ofwel: zeg niet te veel, maar stel vragen die mensen aan het denken zetten. Grijp niet in als je een fout ziet aankomen. Als de gevolgen te overzien zijn, kunnen mensen er juist van leren. Laat het gebeuren en bespreek het na.

Anja van der Horst introduceerde zelfsturing in de gemeente Hollands Kroon. Veertig teams stellen hun eigen doelen op basis van de organisatiedoelen. Mensen worden niet beoordeeld op werktijd maar op hun output. "Zodra je werknemers zelf laat bepalen hoe ze werken, zullen er fouten worden gemaakt. Het moeilijkste is om je er niet mee te bemoeien. Als je dat doet, gaat het nooit werken."

© Marcella Bremer, 2022. Alle rechten voorbehouden.

Bestel het boek "Positieve Cultuur Doe Je Samen" nu bij Managementboek, Bol, Bruna, Libris of Amazon.

Abonneer je op de updates van deze blog. Download daarna direct de paper over Positieve Cultuur. Werk kan echt beter en leuker!

Dinsdag 4 oktober 2022: online Workshop #Organisatiecultuur, gebaseerd op mijn boek Cultuur Doe Je Zelf! Doe je mee? Wees snel want er zijn beperkte plaatsen zodat er tijd is voor ieders vragen en cases. Info en inschrijven doe je hier.

Bestel het boek “Cultuur doe je zelf” bij: Managementboek, Bol, Bruna