Van positief denken naar positief presteren

We hebben innovatieve, daadkrachtige, positieve, lerende organisaties nodig - nu meer dan ooit. Positieve organisatiecultuur helpt om je werk beter, leuker, sneller te maken, maar draagt ook bij aan betere oplossingen voor de wereld. Bovendien kun je 20-40% meer productiviteit en resultaten bereiken. Daarover gaat mijn boek ‘Positieve cultuur doe je samen’ dat verschijnt in april.

De basis is een positieve cultuur met vier elementen: Positief Denken en Deviatie, Gezamenlijk Inspirerend Doel, Verbinding en Samenwerken, Leren en Autonomie. In deze blog post kijken we naar Positief Denken en Deviatie.

Wil je meer weten over positieve cultuur, lees dan het eerste artikel in deze reeks.

Een positieve organisatiecultuur denkt positief en bereikt positieve deviatie. Zo’n cultuur richt zich op sterke punten en wat er goed gaat, verbetert wat kan, kijkt naar positief potentieel en zet dat in om positieve deviatie (buitengewone prestaties) te bereiken. Positieve deviatie betekent verder gaan dan “gewoon goed”: je streeft naar excellent, je wijkt positief af, voorbij het gemiddelde. Dus, waar begin je? In mijn boek ‘Positieve cultuur doe je samen’ vind je individuele reflectie, oefeningen om met collega’s te doen en dingen die je als leidinggevende en organisatie kunt doen aan positief denken en deviatie.

Positief denken

Het begint bij jezelf. Hoe kun je positief denken en deviatie ontwikkelen? Daarvoor moet je eerst positieve mogelijkheden kunnen zien. Martin Seligman, de vader van de Positieve Psychologie, ontdekte dat optimisten en pessimisten verschillende verklarende stijlen hebben. Dit geldt voor zowel individuen als teams: het verhaal dat je jezelf vertelt voorspelt je succes. Pessimisme en optimisme zijn denkgewoonten die je kunt veranderen.

Een pessimistische instelling beschouwt problemen als blijvend, terwijl optimisten ze als tijdelijk zien. Optimisten denken ook specifiek: ja, er is iets mislukt, maar dat was alleen deze ene keer. Let ook op je ‘locus of control’: wat heb je zelf in de hand? Pessimistische denkers nemen negatieve uitkomsten persoonlijk: het is hun schuld. Positieve dingen zijn gewoon geluk. Optimisten denken andersom: negatieve gebeurtenissen komen van buitenaf - niks aan te doen.
Als je je somber voelt, vraag je dan af:

• Heb ik gefaald of kwam het door pech, anderen of factoren buiten mijn controle?
• Is dit eeuwig of gaat het voorbij?
• Heeft het gevolgen voor alle gebieden in mijn leven of betreft dit alleen deze context?

Gelooft de pessimistische denker dat hij of zij gelijk heeft? Reken maar. En de optimistische denker ook. Je verzamelt feiten die je overtuigingen onderbouwen. Ieder mens heeft een unieke perceptie en merkt andere details op. Zoals de schrijfster Anais Nin zei: "We zien de wereld niet zoals hij is - we zien de wereld zoals wij zijn." Iedereen maakt zo een persoonlijke ‘kaart van de wereld’. Die kaart is je voorstelling van de werkelijkheid, maar die kaart is niet hetzelfde als de hele werkelijkheid. We kunnen onze observaties vergelijken met anderen. Maar niemand heeft altijd helemaal gelijk.
Als je denkt dat je gelijk hebt en “het gewoon zo is”, stop dan even. Vraag hoe anderen het zien en luister echt naar hun antwoord. Soms vergeet je in de waan van de dag dat niet iedereen denkt zoals jij - en dat anderen ook gelijk kunnen hebben als ze net een ander stukje informatie zien. Het concept ‘kaart van de wereld’ kan je helpen om open, tolerant en positief te communiceren.
Check dus je overtuigingen: wat geloof jij dat waar is?

Positieve verklaringen

Een andere oefening is een positieve verklaring te vinden voor iets dat gebeurt. Bijvoorbeeld: Je wordt gevraagd om mee te doen aan het ontwikkelen van een positieve cultuur.
Positief verhaal: “Ze zien en waarderen mijn bijdrage aan deze organisatie. Wat leuk.”
Neutrale reactie: “Ze willen cultuurverandering, dus ze hebben mijn organisatietalent nodig.”
Sceptisch/cynisch verhaal: “Iemand moet iets aan de cultuur doen, dus vragen ze mij zodat ze zelf niet afgaan als het mislukt.”

Trek niet te snel conclusies, maar sta open voor alle verklaringen. Wat zou waar zijn? Welke vragen kun je stellen en welke observaties/feiten heb je? Kun je de positieve verklaring een tijdje aanhouden terwijl je aan de slag gaat? Waarschijnlijk beïnvloed je daarmee ‘als vanzelf’ je resultaten.
Als je let op wat goed werkt - in aanvulling op wat niet werkt - versterk je je energie, motivatie en creativiteit. Je roept positieve ervaringen op om een nieuwe, positieve overtuiging te onderbouwen. Langzaam maar zeker leer je dan om positiever te denken.

Positieve voorbeelden

Als je het moeilijk vindt om beperkende overtuigingen ter discussie te stellen of als je geen positief potentieel kunt zien: leer dan van anderen. Wie zou een voorbeeld kunnen zijn voor jouw organisatie of team? Maak een afspraak, stel je vragen en observeer.

Ook met je team kun je veel oefeningen door om positief denken en deviatie te stimuleren. De basis van positieve cultuur is werken met ieders sterke punten. Hieronder vind je daarvoor een oefening.

Sterke punten versterken

Diana Whitney raadt aan om het opsporen van elkaars sterke kanten te trainen. Zoals Ken Blanchard zei: “Betrap je mensen als ze iets goed doen.” Kijk bewust wat er goed gaat in je team en bij ieder teamlid - zie dat halfvolle glas. Ontdek wat iemand graag doet. Welke verborgen sterke punten komen hieruit naar voren - en hoe of waar kun je die toepassen? Verzamel die positieve verhalen en observaties voor ieder teamlid. Kijk ook eens wie in jouw team positieve beïnvloeders zijn. Deze teamleden kunnen je helpen als je gaat werken aan positieve deviatie.
Ga daarna met ieder teamlid individueel hun sterke punten na en hoe je die nog verder kunt versterken. Maak er een positief gesprek van: geef aandacht en luister. Wat heeft iemand nog meer nodig van jou?

Opsporen van sterke punten binnen een teamsessie: als het team veilig en vertrouwd is met elkaar. Vraag hen of ze hier zin in hebben en maak het leuk en luchtig. In tweetallen geven teamleden elkaar feedback, gericht op het ontwikkelen van sterke punten. Kim Cameron hanteert daarvoor deze vragen:

• Dit is wat ik bewonder aan jou...
• Dit zijn je sterkste punten...

Daarnaast kun je heel veel bereiken met het stellen van positieve vragen en vind je in mijn boek drie uitgewerkte teamsessies die je kunt doen met jouw collega’s. Je inventariseert de sterke punten, bepaalt hoe positieve deviatie eruit ziet voor jullie team, en hoe je dat kunt bereiken. Veel meer theorie, tips en oefeningen vind je in het boek. Ga ervoor!

Bestel het boek "Positieve Cultuur Doe Je Samen" nu bij Managementboek, Bol, Bruna, Libris of Amazon.

Abonneer je op de updates van deze blog. Download daarna direct de paper over Positieve Cultuur: wat zijn de vier elementen van een positieve, productieve organisatiecultuur? Werk kan echt beter en leuker!

© Marcella Bremer, 2022. Alle rechten voorbehouden.

Benut de OCAI cultuurmeting en bestel het boek “Cultuur doe je zelf - Concreet aan de slag met organisatiecultuur” van Marcella Bremer bij:

• Managementboek
• Bol
• Bruna